Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc sen đá ngọc bích

Sen đá ngọc bích là một loại cây mọng nước có hoa nhỏ màu hồng hoặc màu trắng. Cây có nguồn gốc từ Nam Phi và Mozambique, và là một trong những loại sen đá phổ biến nhất trên toàn thế giới. Đây là một giống cây mọng nước mọc thành bụi phát triển khá chậm, phân nhiều nhánh, cao tới 90cm, với thân to có lá hình trứng dài tới 2,5 cm, màu xanh ngọc bích, có viền đỏ. Những lá mới mọc có thể sẽ có màu đỏ hơn. Hoa của loài này có hình giống như ngôi sao, màu trắng thường mọc thành cụm ở đỉnh và nở vào cuối mùa thu tới mùa đông.

Tên khoa học

Crassula ovata ‘Crosbys Compact’

Tên thông dụng

Sen đá thạch bích, sen đá ngọc bích, cây ngọc bích

Phân loại khoa học

• Họ: Crassulaceae
• Chi: Crassula

GIỚI THIỆU CHUNG SEN ĐÁ NGỌC BÍCH

Sen đá ngọc bích có dáng tương tự như bonsai với thân to và các nhánh tỏa ra. Lá cây có hình oval, màu xanh đậm, bóng, và có thể có viền màu đỏ. Cây có thể ra hoa trắng hoặc hồng trong điều kiện phù hợp khi cây đã trưởng thành.

Sen đá ngọc bích cần có nhiều ánh sáng để có thể phát triển tốt, đồng thời cần thoáng khí để tránh việc cây bị cháy nắng vào những ngày nóng và độ ẩm cao vào những ngày mưa ẩm. Không nên di chuyển cây đột ngột từ chỗ râm ra chỗ nắng, mà để cho cây thích nghi từ từ tránh cho lá cây bị tổn thương. Nếu lá cây có bị cháy đi chăng nữa, lá cũng sẽ rụng và được thay thế, nên bạn cũng cần phải quá lo lắng.

Theo quan niệm phong thủy sen đá ngọc bích được cho là bùa may mắn ở các nước châu Á, có thể mang tài lộc đến cho gia chủ. Loài cây mọng nước xinh đẹp này có lá màu xanh ngọc bích tượng trưng cho sự phát triển và đổi mới, biểu tượng của sự giàu có và thịnh vượng. Đây là một món quà rất ý nghĩa, hãy đặt sen đá ngọc bích gần lối vào văn phòng, cửa hàng hoặc ở hướng đông nam để mang lại sự thịnh vượng và thành công.

Đây cũng là một loài cây mọng nước giữ nước trong lá tốt, khá giống với xương rồng. Cây có sức chống chịu cực tốt và chỉ cần hai điều kiện để sinh trưởng tốt: nước và ánh sáng. Chúng có thể trồng trong nhà hoặc ngoài trời, nhưng điều kiện ngoài trời phải phù hợp (đủ nhiệt và ánh sáng).

Vấn đề phổ biến nhất khi chăm sóc cây là hiện tướng úng do tưới nhiều nước, đồng thời chỗ để cây thiếu ánh sáng quá nhiều như tủ bếp, phòng ngủ. Bạn nên nhớ rằng sen đá ngọc bích sinh trưởng ở trên những ngọn đồi khô dưới ánh mặt trời thiêu đốt của Nam Phi. Trời mưa ít cộng với thời tiết ấm vào những tháng mùa đông. Vì vậy, ngọc bích thường ra hoa vào mùa đông, tương tự như vậy ở Bắc bán cầu. Hoa có mùi thơm thoang thoảng như xà phòng thơm.

CÁCH TRỒNG VÀ CHĂM SÓC SEN ĐÁ NGỌC BÍCH

Sen đá ngọc bích dễ trồng trong chậu, phát triển tốt nhất khi để cây nơi có nhiều ánh sáng nhưng vẫn ổn nếu bạn trồng cây trong nhà. Cây cần đất thoát nước tốt với độ pH ở mức trung bình. Tưới nước thường xuyên từ mùa xuân đến mùa thu, chỉ tưới khi đất đã khô. Trong những tháng mùa đông, tưới nước vừa đủ để cho lá không bị co lại. Lý do khiến cây chết nhiều nhất là bị úng nước.

Nhiệt độ

Sen đá ngọc bích thích hợp trồng ngoài trời trong mùa hè, lúc này lá sẽ lên màu. Nhưng nên nhớ mang cây vào nhà nếu có sương giá. Cây sẽ ngừng sinh trưởng ở nhiệt độ trên 32 độ C. Cây có thể chịu được điều kiện lạnh trên mức đóng bang nếu đất được giữ khô nhưng không thể chịu được sương giá. Nhiệt độ thấp vào buổi tối có thể thúc cây ra hoa.

Tưới nước

Tốt nhất là tưới đẫm rồi để cho đất khô hẳn mới tưới tiếp. Cây đang thiếu nước nếu các lá dưới mềm và có thể nhăn. Khi tưới nước lá sẽ căng trở lại, đó là dấu hiệu rễ hoạt động tốt. Không được để đất lúc nào cũng ẩm. Có thể tưới bằng cách thẩm thấu ngược khi đặt chậu cây vào một chậu nước, nhưng tuyệt đối không để cây ngâm nước vài giờ. Đổ nước thừa khi đất ngấm no nước.

Vài lá rụng là hiện tượng bình thường, đặc biệt khi trời nóng hoặc cây lâu không được tưới. Nếu lá bị nhăn và rụng nhiều kể cả khi tưới nước đủ, điều đó nghĩa là cây không hấp thu được nước. Không nên cho rằng cây cần nhiều nước nếu bạn tưới thường xuyên. Nếu rễ không hút được nước thì them nước vào chỉ khiến cho đất ẩm hơn và gây ra nhiều vấn đề hơn. Lúc này nên kiểm tra rễ, nếu cần thiết thì lấy cây ra khỏi chậu. Việc này sẽ không hại cây nếu làm cẩn thận.

Kiểm tra rễ cho cây xem có dấu hiệu của sâu bệnh như rệp bông không. Tìm xem có phần rễ nào bị thối và những phần bị mềm thối gần gốc xảy ra do tình trạng ẩm ướt, ngăn cản sự hấp thu nước hiệu quả. Nếu phần cuối của gốc bị mềm thì bỏ cây ra khỏi chậu và để cây hong khô rồi đánh giá tình trạng của gốc.

Trong trường hợp khẩn cấp có thể cứu cây bằng việc giữ lại phần khỏe mạnh, cắt bỏ phần bị mềm hoặc thối. Để cho vết cắt se lại trong một vài tuần rồi mới cho cây vào hỗn hợp khô thoát nước. Tưới thật ít cho đến khi rễ mới mọc ra.

Không cần thiết phải xịt lên lá, vì độ ẩm cao có thể khiến cây bị nấm mốc và các loài nấm ký sinh khác. Xịt nước cũng có thể làm cây mất đi lớp phấn đẹp trên bề mặt lá của một số giống xây. Tuy vậy, có thể thỉnh thoảng cho cây hứng mưa vào một ngày thời tiết dễ chịu để rửa bụi và làm lá tươi hơn.

Đất và phân bón

Sen đá ngọc bích cần thay đất từ 1-2 năm sau khi trồng. Thay đất thường xuyên và đổi chậu lớn hơn sẽ giúp cây sinh trưởng tốt. Hỗn hợp đất không quá quan trọng, có thể sử dụng đất trồng cây nội thất thường. Tuy vây, hỗn hợp đất thoát nước tốt sẽ giúp cây tránh bị úng nước.

Để duy trì kích cỡ của cây, hãy chăm sóc cây như chăm sóc bonsai. Tỉa rễ khi thay chậu và tỉa cành để cây có dáng đẹp. Việc này sẽ giúp thân cây to ra. Tỉa đến phần trên nơi lá cũ đã mọc. Lá mới sẽ mọc ra từ những phần này. Không cần ngần ngại khi cắt tỉa. Nếu cây có bộ gốc phát triển tốt có thể cắt hết phần phát triển kém cho đến khi hết lá. Lá mới sẽ mọc ra từ phần cắt sau vài tuần.

Tuy nhiên, cắt tỉa như vậy không nên tiến hành thường xuyên. Bón phân với liều lượng 1/4 liều lượng mỗi lần tưới cây được khuyên dùng trong thời kỳ phát triển. Phân bón có nồng độ nitơ thấp sẽ giúp cây tránh bị mọc dài.

Sâu bệnh và bệnh thường gặp

Để hạn chế sâu bênh cho sen đá ngọc bích bạn cần thường xuyên ngắt và loại bỏ những lá cũ đã héo úa. Kiểm tra những lá nghi ngờ bệnh bằng kính lúp vì một số loài gây hại như nhện đỏ không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Đừng nhầm những chấm bình thường màu trắng hoặc đỏ trên lá với sâu bệnh. Một số loài cây có lớp phấn phủ tự nhiên trên lá dễ bị nhầm thành mạng nhện đỏ. Những cục bông trắng trên rễ thường nghĩa là cây bị nhiễm rệp bông.

Nhân giống

Ngọc bích có thể nhân giống bằng lá. Đặt lá dựa vào thành chậu để cho cuống tiếp xúc với đất. Không tưới nước cho đến khi lá ra rễ và cây con mọc. Ngọc bích cũng có thể nhân giống nhanh hơn bằng tách nhánh ở thân.

CÁC BÀI VIẾT THAM KHẢO

• Cách trồng và chăm sóc sen đá hoa hồng xanh
• Giới thiệu chung về xương rồng Gymnocalycium mihanovichii ‘Hibotan’- Ruby Ball
• Hướng dẫn chăm sóc Sedum multiceps, loại sen đá bonsai cực đáng yêu